انتخاب رشته کنکور سراسری

انتخاب رشته کنکور 1402

انتخاب رشته کنکور سراسری یکی از مهم ترین و سرنوشت ساز ترین مرحله در زندگی دانش آموزان می باشد. اهمیت انتخاب رشته در آینده شغلی، سبب شده تا حساسیت دانش آموزان، والدین و مشاوران تحصیلی نسبت به آن افزایش یابد. پس از اعلام نتایج اولیه کنکور، نوبت به انتخاب رشته با توجه به رتبه افراد، علاقه، استعداد، مهارت و… می رسد. سازمان سنجش با در اختیار قرار دادن دفترچه انتخاب رشته کنکور به داوطلبان، اطلاعاتی از دانشگاه های سراسر کشور و ظرفیت رشته های آن در اختیار قرار می دهد. و داوطلبان می توانند با توجه به شرایط خود رشته های مد نظر را با الویت بندی صحیح انتخاب کنند.

 انتخاب رشته باید با در نظر گرفتن شرایط و اصول خاصی انجام شود بنابراین لازم است تا با آگاهی کامل نسبت به آن اقدام کنید. مشورت گرفتن از یک مشاور آگاه و با تجربه می تواند یاری دهنده شما برای یک تصمیم فوق العاده باشد. ما در این مطلب قصد داریم تا انتخاب رشته در کنکور سراسری را به صورت جامع بررسی کنیم.

برای انتخاب رشته کنکور به چه عواملی باید توجه شود؟

انتخاب رشته یک تصمیم مهم در زندگی است و علاوه بر رتبه به ویژگی های فردی داوطلب بستگی دارد. در برخی موارد داوطلبان در یک رشته دانشگاهی بسیار خوب پذیرفته می شوند اما به دلیل نداشتن علاقه یا استعدادو یا سایر موارد، مجبور به انصراف از دانشگاه خواهند شد. در اغلب موارد هم در همان رشته فارغ التحصیل می شوند. این مسئله به دلیل عدم در نظر گرفتن خصوصیات فردی داوطلبان رخ می دهد بنابراین باید به آن توجه ویژه داشت. ما در ادامه عوامل موثر در یک انتخاب رشته موفق را معرفی می کنیم.

انگیزه

انگیزه یک انرژی درونی است که افراد را به سمت اهداف مورد نظرشان هدایت می کند. انگیزه می تواند از شرایط درونی و بیرونی فرد تاثیر بگیرد برای مثال خانواده یا اجتماع می توانند بر کشش داوطلب به یک رشته و یا دانشگاه موثر باشند. به هرحال داوطلبان باید انگیزه و رغبت خود را نسبت به رشته در نظر داشته باشند تا موفقیت بیشتری را در آن کسب کنند.

علاقه

یکی دیگر از عواملی فردی اثرگذار در انتخاب رشته، علاقه می باشد. علاقه یک حس دوست داشتن است و سبب برتری دادن چیزی بر چیز می شود. در انتخاب رشته داوطلب باید علاقه را در راستای انگیزه قرار دهد البته این به معنای بر قراری ارتباط بین این دو نیست. علاقه همان حسی است که باعث می شود شما بدون در نظر گرفتن عوامل مختلف، نسبت به یک مسئله ای رغبت داشته باشید. اما این عامل همانند انگیزه نباید تنها ملاک برای انتخاب رشته کنکور سراسری قرار گیرد بلکه باید در کنار سایر عوامل قرار گرفته شود.

شناخت

پس از ایجاد انگیزه و علاقه، حال وقت آن است تا تمام جنبه های رشته دلخواه را بررسی کنید. برخی از داوطلبان به یک رشته علاقمند می شوند اما به دلیل عدم شناخت کافی از آن پس از ورود به دانشگاه دچار مشکل می شوند. پس لازم است تا نسبت به رشته هایی که به آن علاقه پیدا کردید اطلاعات جمع کنید. برای این کار می توانید از افرادی که در حال تحصیل در رشته مدنظر هستند و یا مشاوران تحصیلی کمک بگیرید.

توان علمی

توان علمی فاکتوری است که داوطلب در هنگام انتخاب رشته باید به آن توجه داشته باشد. توان علمی در اینجا به این معناست که دانش آموز کنکوری توانسته باشد در درس هایی که پیش زمینه رشته مدنظر هستند، درصد مطلوبی کسب کرده باشد. برای مثال کسی که علاقمند به رشته پرستاری است باید در درس های تخصصی که با پرستاری ارتباط مستقیم دارند ( مانند زیست) نمره مطلوبی کسب کرده باشد. یا اگر کسی به حسابداری یا اقتصاد تمایل دارد دانش وی از درک ریاضی و آمار قابل قبول باشد.

استعداد

یکی از مهم ترین مواری که در انتخاب رشته کنکور سراسری باید مورد توجه قرار گیرد استعداد داوطلبان می باشد. استعداد در واقع به معنای داشتن یک توانایی خاص است که سبب تمایز افراد هم مسیر با یکدیگر می شود. بسیاری از داوطلبان در درسی مانند ریاضی استعداد بالایی دارند اما به دلیل عدم تمرین و تکرار در یادگیری و توجه به درس، توان علمی آن ها ضعیف است. گاهی برعکس این موضوع رخ می دهد، افرادی که دارای استعداد متوسط هستند با تلاش بسیار می توانند توان علمی قابل قبولی را در یک یا چند درس بدست آورند.

محیط بیرونی و اطرافیان

پدر و مادر، دوستان، معلمان و… معمولا اثر بیشتری بر دانش آموزان دارند و در زمان انتخاب رشته نیز سعی می کنند تا بر اساس تجربه خود به داوطلب برای یک تصمیم صحیح کمک کنند. علاوه بر آن نگاه و نظرات جامعه بر رشته مدنظر می تواند تصمیم داوطلب را تحت الشعاع قرار دهد. اما باید توجه داشت که تاثیرات می تواند مثبت و سازنده یا منفی باشند و داوطلب را گمراه کند لذا دانش آموزان نباید بدون آگاهی و صرفا با گفته های نزدیکان تصمیم گیری کنند. و برای سرنوشت ساز ترین تصمیم زندگی شان بیشترین وقت را بگذارند.

اشتغال

هدف از تحصیل در یک رشته دانشگاهی علاوه بر افزایش دانش و آگاهی فردی، اشتغال نیز می باشد. در واقع انتخاب رشته را به این دلیل سرنوشت ساز می دانند که تعیین کننده شغل افراد است. پس فقط تحصیل در رشته را ملاک قرار ندهید و آینده شغلی آن را نیز در نظر داشته باشید. برای مثال شخصی به دلیل داشتن روحیه فداکاری و همدلی علاقمند به رشته پرستاری می شود اما وی باید در نظر داشته باشد که آیا می تواند چند ساعت از روزش را در محیط کار که بیمارستان است بگذارند. یا کسی که به تحصیل در رشته معدن علاقه دارد اشتغال دور از شهر را متحمل می شود. بنابراین داوطلب باید به تمام جنبه های شغل انتخابی دقت کند تا انتخاب اصلح را رقم بزند.

عنوان اجتماعی شغل

عنوان جتماعی یا برداشت اجتماعی شغل عاملی است که برخی از داوطلبان به آن اهمیت ویژه ای می دهند. برای مثال تحصیل در رشته پزشکی یا حقوق دارای وجه اجتماعی بسیار خوبی است لذا برخی داوطلبان دچار علاقه کاذب شده و برای رسیدن به آن تلاش می کنند. در حالی که روحیات سازگار با شغل را نداشته و در تحصیل رشته دچار مشکل می شوند. البته همیشه این علاقه به وجود آمده کاذب نیست و در بسیاری از موارد هم دانشجویان رشته به موفقیت خواهند رسید اما در زمان انتخاب رشته باید به آن توجه شود.

جدول انتخاب رشته رشته های مختلف

در جدول زیر بطور خلاصه میتوانید با توجه به رشته خودتان یکی از فایل های زیر را دانلود و مطالعه کنید:

مراحل انتخاب رشته کنکور سراسری

پس از اعلام نتایج اولیه کنکور و مشخص شدن رتبه ها، داوطلبان به مدت دو هفته فرصت دارند تا انتخاب رشته را انجام دهند. 150 انتخاب برای هر داوطلب وجود دارد که لازم است الویت بندی را بر اساس اصول مشخصی انجام دهد. انتخاب رشته کنکور سراسری یک عمل کاملا منطقی می باشد و نمی توان آن به صورت دلخواه انجام داد. برای مثال دانش آموزی با رتبه 40هزار اصرار به تحصیل در دانشگاه تهران دارد و به نوع رشته و علایق خود اهمیت نمی دهد. اما در واقع هر داوطلب کنکوری باید بهترین انتخاب در رشته، دانشگاه و محل تحصیل را با توجه به رتبه خودش انجام دهد.

حال کاری که داوطلب باید انجام دهد این است که بداند به چه رشته هایی علاقمند است و توانمندی و استعداد وی در کدام مورد بیشتر است. دوست دارد در محل زندگی خود تحصیل کند یا اهمیت تحصیل در رشته اهمیت بیشتری دارد و مشکلی با راه دور ندارد. سپس شهرهایی که برای تحصیل برگزیده است را نیز الویت بندی کند.

توجه به رتبه در هر زیر گروه

کارنامه اولیه کنکور دارای اطلاعات مهمی است که می توان در انتخاب رشته درست از آن استفاده نمود. در بخشی از کارنامه رتبه ای که داوطلب در هر زیر گروه به دست آورده نوشته شده است. در اینجا داوطلب رشته مد نظر خود را در میان زیر گروه ها پیدا کرده و با توجه به رتبه زیر گروه انتخاب رشته را انجام می دهد.

متمرکز یا نیمه متمرکز بودن رشته

منظور از رشته های متمرکز رشته هایی است که در یک مرحله و فقط بر اساس رتبه کنکور داوطلبان اقدام به پذیرش دانشجو می کنند. اما رشته هایی که نیمه متمرکز هستند در دو مرحله پذیرش را انجام می دهند. مرحله اول به شرط کسب رتبه قبولی در کنکور است و مرحله دوم مصاحبه می باشد مانند دانشگاه فرهنگیان. سیستم پذیرش سازمان سنجش در هنگام بررسی کارنامه، ابتدا افراد دارای رتبه لازم را در رشته های نیمه متمرکز پذیرش می کند و سپس به سراغ رشته های متمرکز می رود. پس لازم است تا رشته هایی که نیمه متمرکز هستند را در ابتدای فهرست انتخاب رشته کنکور سراسری قرار دهید.

سهمیه های کنکور سراسری

سهمیه در کنکور شامل سهمیه منطقه، رزمندگان، جانبازان، ایثارگران، خانواده شهید و… می باشد. سهمیه منطقه ای برای هر داوطلب وجود دارد و بر اساس محل سکونت در یکی از گروه های منطقه یک، دو و سه قرا می گیرند. در صورتی که داوطلبی به جز سهمیه منطقه ای سهمیه دیگری داشته باشد، سهمیه ای در نظر گرفته می شود که بیشترین اثر را در قبولی وی بر اساس الویت رشته ها داشته باشد. در نتیجه فقط یک سهمیه برای هر داوطلب اعمال می شود.

بومی گزینی

انواع گزینش بومی در کنکوری سراسری به صورت استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری انجام می گیرد. چند استان نزدیک به هم یک ناحیه را تشکیل می دهند و چند ناحیه نزدیک به هم نیز یک قطب محسوب می شوند. برخی دانشگاه ها مانند فرهنگیان نیازمند نیرویی از همان استان و یا ناحیه می باشند. لذا اگر انتخاب رشته شما برای این دانشگاه ها خارج از محدوده پذیرش آن ها باشد قاعدتا پذیرفته نخواهید شد. بنابراین باید به بومی گزینه رشته انتخابی خود دقت داشته باشید.

برخی رشته ها مانند پزشکی،حقوق، حسابداری و… گزینش را به صورت کشوری انجام می دهد. یعنی در هنگام انتخاب رشته، باید رتبه کشوری را برای این رشته ها ملاک قرار دهید. این اطلاعات را می توانید با مطالعه دفترچه انتخاب رشته کنکور بدست آورید.

نحوه چینش رشته ها

همان طور که گفته شد شما باید با ملاک قرار دادن چندین عامل، رشته های مدنظر را انتخاب کنید. هنگام وارد کردن رشته ها در برگه پیش فرض سازمان سنجش، 30 درصد از انتخاب های ابتدایی خود را به رشته های بالاتر از رتبه خود اختصاص دهید. 50 درصد ادامه ی انتخاب ها را رشته هایی را قرار دهید که مطلوب و متناسب با رتبه شما هستند. 20 درصد باقی مانده را به انتخاب هایی تخصیص دهید که پایین تر از حد انتظار شما با توجه به رتبه هستند.

اشتباهات رایج در انتخاب رشته کنکور

یکی از اشتباهاتی که داوطلب در هنگام انتخاب رشته انجام می دهد توجه نکردن به مقطع تحصیلی رشته انتخابی می باشد. برخی رشته ها در دو مقطع کاردانی و کارشناسی پذیرش انجام می دهند و داوطلبان اشتباها کاردانی را انتخاب می کنند. به این ترتیب فرصت تحصیل در لیسانس همان رشته را از دسته داده و امکان بازگشت به عقب و اصلاح نیز نخواهند داشت.

دیگر اشتباه رایج در انتخاب رشته مربوط به محل تحصیل دانشگاه می باشد. برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه تهران، دارای پردیس هایی در خارج از استان هستند و داوطلب به این موضوع توجه نمی کند. مطالعه کامل دفترچه راهنمای انتخاب رشته به شما کمک می کند تا از انجام این اشتباهات جلوگیری شود.

به دانشگاه های شهریه پرداز توجه داشته باشید. در میان دانشگاه هایی که پذیرش دانشجو انجام می دهند فقط رشته هایی که روزانه هستند تحصیل رایگان دارند و مابقی به شرط پرداخت شهریه می باشند. برخی دانشجویان به اشتباه تصور می کنند می توانند در پردیس بین الملل یک دانشگاه دولتی به رایگان تحصیل کنند اما در واقع شهریه پردیس از سایر دانشگاه ها بیشتر است.

در وارد کردن کد رشته محل دقت کافی داشته باشید چرا که از اشتباهات رایج انتخاب رشته کنکور می باشد. هم چنین سعی کنید تا از انتخاب های خود اطمینان حاصل کنید. به این دلیل که پس از پذیرفته شدن در دانشگاه های دولتی ملزم به تحصیل خواهید بود و در صورت عدم ثبت نام، به مدت یکسال از انتخاب رشته های دانشگاه دولتی محروم خواهید ماند. این مسئله برای دانشگاه های پیام نور، آزاد، غیر انتفاعی و… وجود ندارد. در واقع می توانید پس از قبولی در این دانشگاه ها، ثبت نام را انجام ندید بدون اینکه شرط محرومیت وجود داشته باشد.

برخی داوطلبان تصور می کنند که باید انتخاب های اول خود را به رشته هایی تخصیص دهند که شانس آن ها را در پذیرش افزایش می دهد. این تصور اشتباه است. همانطور که گفته شد باید 30 درصد انتخاب ها، رشته هایی باشند که کمی بالاتر از رتبه شما می باشند و باید بر اساس علاقه شخصی شما مرتب شوند. 50 درصد انتخاب ها که مطلوب رتبه شما قرار دارند همراه 20 درصد باقی مانده نیز باید بر اساس تمایل و علاقه داوطلب الویت بندی شوند.

کلام آخر

ما در این مطلب سعی کردیم تا تمام نکات لازم برای انتخاب رشته کنکور سراسری را در اختیار شما قرار دهیم. با توجه به مواردی که گفته شد، انتخاب رشته امر مهمی است که باید با اطلاعات و شناخت کافی از خود و مهم تر از آن شرایط و ضوابط پذیرش سازمان سنجش انجام گیرد. برای داشتن یک انتخاب رشته اصولی استفاده از راهنمایی یک مشاور آگاه بسیار موثر خواهد بود. علاوه بر آن به شما پیشنهاد می کنیم تا دفترچه انتخاب رشته کنکور را به دقت مطالعه نموده تا با تمام اصطلاحات و قوانین سازمان سنجش در این رابطه آشنا شوید.